RFI Điểm Báo Thứ bảy 23 Tháng Mười Một 2013

• Ukraina – Châu Âu : Vố đau từ Kiev
• Berlin : Người nghèo không đồng xu dính túi
• Nạn nhân nô lệ thời nay tại Luân ĐônSida, dịch bệnh luôn gây chết người
• Pháp : Côn trùng được bán trong siêu thị

Lê Vy

Thứ bảy 23 Tháng Mười Một 2013

RFI

Ukraina – Châu Âu : Vố đau từ Kiev

Các nhật báo ra ngày hôm nay tập trung khá nhiều đến thời sự tại Châu Âu. Bài xã luận trên tờ Le Monde đề cập đến mối quan hệ giữa Ukraina và Châu Âu qua bài viết : « Ukraina – Châu Âu : Vố đau từ Kiev » sau khi chính quyền Kiev quyết định đình chỉ các cuộc thương lượng về hiệp định liên kết với Liên Hiệp Châu Âu vào hôm qua.

Dân Ukraina biểu tình tại Kieve đòi gia nhập Liên Hiệp Châu Âu, ngày 22/11/2013-REUTERS/Gleb Garanich

Tác giả bài xã luận nhận định, tuy Liên bang Xô Viết đã tan rã, nhưng Tổng thổng Putin vẫn còn duy trì những chiến thuật cũ mang đầy tính Xô Viết. Để cản trở Ukraina hợp tác với Châu Âu, Tổng thống Putin đã không hề lùi bước trước bất kỳ điều gì. Điển hình là Nga dọa sẽ trả đũa Ukraina về mặt cung ứng năng lượng, trừng phạt thương mại, ngưng nhập khẩu hàng Ukraina.

Các lãnh đạo Ukraina tỏ ra khá chuyên cần đối với các cuộc họp với Nga. Tổng thống Putin đã có hai cuộc hội đàm trong vòng hai tuần, cuối tháng 10 và đầu tháng 11 với đồng nhiệm Ukraina, Victor Ianoukovitch. Thứ Tư vừa qua (20/11), chính Thủ tướng Nga Dimitri Medvedev đã viếng thăm đồng nhiệm Ukraina, Mykola Azarov. Thế là ngay hôm sau, Thủ tướng Azarov quyết định đình chỉ tất cả các cuộc thương lượng với Châu Âu.

Nga đã nắm phần thắng. Không cần phải sĩ diện. Việc hủy bỏ thương lượng giữa Ukraina và Châu Âu chỉ vài ngày trước Thượng đỉnh Vilnius thật sự là một vố đau cho Châu Âu.

Hội nghị Thượng đỉnh lần này nhằm tạo đà cho việc nỗ lực hội nhập 6 quốc gia thuộc Liên bang Xô Viết cũ (Ukraina, Belarus, Moldavia, Armenia và Azerbaijan) vào tiến trình dân chủ và nền kinh tế Châu Âu. Thụy Điển và Ba Lan là hai quốc gia luôn thúc đẩy tiến trình hợp tác với các nước Đông Âu, vì các quốc gia này nằm sát sườn với họ. Ban đầu, Nga cũng được mời gọi gia nhập hợp tác với Châu Âu, nhưng Nga đã lựa chọn giải pháp chiến tranh lạnh.

Tổng thống Nga đã tìm cách phá hỏng mong muốn hợp tác với Châu Âu bằng cách làm cho các quốc gia ứng viên hoa mắt trước việc hình thành liên minh thuế quan với Nga, Belarus và Kazakhstan. Nước đầu tiên đã nhượng bộ trước Nga là Armenia. Nước thứ hai là Ukraina. Chỉ có Geruzia và Moldavia là hiện tại sẵn sàng ký kết Hiệp định liên kết với Châu Âu.

Thế nhưng, câu chuyện vẫn chưa kết thúc tại đó. Châu Âu cần phải rút ra bài học từ cái tát của Ukraina. Chắc chắn là các nhà thương thuyết Châu Âu đã không được hỗ trợ gì do tính cách của Tổng thống Ianoukovitch, ngưòi chỉ lo bảo vệ quyền lực và kiếm lợi, và đã thao túng trên tất cả các lĩnh vực.

Tuy nhiên, Châu Âu đã không thật sự có nỗ lực tương xứng. Quá mệt mỏi với việc mở rộng Liên Hiệp Châu Âu, các quốc gia thành viên, trừ Thụy Điển, không nhận thấy được tầm quan trọng địa chiến lược trong mối liên kết với các nước Đông Âu. Họ đã không nhận thấy Nga thi hành một chính sách ngoại giao ngày càng áp đảo. Thủ tướng Đức Merkel đã bảo vệ dự án hợp tác một cách hùng hồn vào tuần này, nhưng quá muộn. Trong khi đó, Pháp lại không tranh luận về đề tài này.

Berlin : Người nghèo không đồng xu dính túi

Trong bối cảnh kinh tế Châu Âu gặp khó khăn nghiêm trọng, duy chỉ có kinh tế Đức có vẻ vững tay chèo, thì báo Libération lại quan tâm đến tầng lớp người nghèo mới bùng nổ ở Đức qua bài viết : « Không một đồng xu tại Berlin ».

Theo tờ báo, hàng triệu người Đức sống sót qua ngày nhờ vào các hiệp hội phân phát, giúp đỡ đồ ăn, quần áo, đồ dùng học sinh, quản lý tiêu thụ năng lượng, thu gom và phân phát đồ điện gia dụng… Các hiệp hội này trợ giúp những người hưu trí và các hộ gia đình trong cuộc sống thường nhật.

Tờ báo miêu tả cảnh hai người cao tuổi lưng còng, vội vã đến một trung tâm tiếp đón người nghèo của Giáo hội Tin lành để nhận đồ tiếp tế cùng với các xe đẩy đựng đồ dự trữ. Norbert Scheunchen, người quản lý phân phối thức ăn tươi tại một khu phố ở Berlin thuật lại rằng, với các xe tải của hiệp hội, họ đã đi khắp các siêu thị đối tác thu gom các sản phẩm sắp hết hạn sử dụng và được xem như không còn phù hợp để bán ra trên thị trường.

Sau đó, họ chuẩn bị những lô hàng để phân phối cho các gia đình nghèo, 1 lô/người/hộ gia đình. Một lô được bán với giá chỉ 1 euro đủ nuôi sống một người trong nhiều ngày, trong khi tại siêu thị thì giá lô hàng ít nhất cũng là 20 euro. Vị quản lý này còn cho biết, có 100 hộ đăng ký tại hội này và được phát đồ ăn. Đa phần là người hưu trí, thất nghiệp, các bà mẹ đơn thân và người nước ngoài.

Trong tầng lớp người nghèo mới bùng nổ tại đây còn có những người lao động, nhưng lương quá thấp và họ đang chờ hứa hẹn mà bà Merkel sẽ đưa ra vào thứ Năm tới quy định một mức lương tối thiểu.

Theo Cơ quan việc làm thì 16 triệu người làm công ăn lương nhận phụ cấp thu nhập của chính quyền Liên bang, nhờ vậy họ không rơi xuống dưới ngưỡng nghèo. Cơ quan việc làm còn chi trả tiền nhà và tiền sưởi, với những tiêu chí rất gắt gao.

Ngoài ra, người nghèo còn được các tổ chức hỗ trợ chi phí các khóa học thổi kèn saxophone hay học nhảy. Người nghèo thay hết các bóng điện trong nhà để dùng các loại bóng khác tiết kiệm điện hơn. Về các phương tiện giải trí, họ cũng hạn chế đi xem phim ở rạp và chỉ dành cho những dịp quan trọng như sinh nhật.

Theo nhận định của Gustave Horn, nhà kinh tế học tại Viện nghiên cứu kinh tế vĩ mô IMK thuộc tổ chức Hans-Böckler, thì « trong những năm gần đây, Đức trở thành một xã hội rất bất bình đẳng ». Theo tính toán của viện này, của cải người giàu tăng 12,4% từ năm 1991. Cũng trong cùng kỳ, tài sản của người nghèo lại giảm 11,2%. Nhà kinh tế học nói tiếp : « Trước đây, có thể xem nước Đức là một đất nước khá bình đẳng nhưng ngày nay lại không còn được vậy ».

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OCDE) đã nhận thấy vào năm 2000 và 2005, Đức có sự gia tăng bất bình đẳng, trên cả mức trung bình của các quốc gia phát triển. Đặc biệt, hai năm này là hai năm mà các cải cách xã hội được áp dụng. Một số người được phỏng vấn cho biết không tin tưởng sẽ thoát khỏi cảnh nghèo trong những năm tới và họ cũng không mấy khả quan cho tương lai con cháu họ, vì các thống kê đều cho thấy một bầu khí u ám.

Nạn nhân nô lệ thời nay tại Luân Đôn

Báo Le Figaro hôm nay quan tâm đến vụ ba người phụ nữ 69 tuổi, 57 tuổi và 30 tuổi vừa được thả sau khi chịu các bạo hành về thể xác lẫn tinh thần và bị giam giữ trong suốt 3 thập niên qua tại Anh. Theo tờ báo thì vẫn còn rất nhiều uẩn khúc trong hồ sơ này.

Báo Le Figaro dẫn tin từ cảnh sát cho biết, ba người phụ nữ có quốc tịch Malaysia, Anh và Ai Len. Một tháng sau khi được giải thoát, họ vẫn còn bị « chấn động nặng nề » về tinh thần và chỉ cung cấp những thông tin liên quan đến điều kiện bị giam giữ.

Ai cũng hết sức ngạc nhiên khi một cặp trạc lục tuần, bị cáo buộc đã giam giữ ba người này trái phép trong một ngôi nhà tại Lamberth, đã bị bắt vào thứ Năm vừa qua và vừa được cho tại ngoại cho đến tháng Giêng năm tới. Trong một cuộc họp báo vào sáng thứ Sáu vừa qua, cảnh sát cho biết, người đàn ông và người đàn bà 67 tuổi này đã từng bị bắt vào những năm 1970, nhưng với lý do chưa xác định được.

Trong vụ bắt giữ ba người phụ nữ, cặp này bị nghi ngờ cưỡng bức lao động, nô lệ và vi phạm luật nhập cư. Các nạn nhân bị hành hạ thể xác và tinh thần nhưng không bị lạm dụng tình dục. 37 nhân viên cảnh sát Luân Đôn chuyên phá các đường dây buôn người được huy động để làm sáng tỏ vụ việc được xem là chưa từng thấy đối với họ.

BBC cho biết, một tuần sau khi xem một buổi phát sóng về hôn nhân cưỡng bức, một trong số ba người bị bắt là người Ai Len, 57 tuổi đã dám bí mật gọi điện thoại cho tổ chức nhân đạo Freedom Charity. Sáu tuần sau, nhân cơ hội cặp vợ chồng đấy không có nhà, hai người phụ nữ đã trốn thoát nhờ sự giúp đỡ của Freedom Charity và được cảnh sát Luân Đôn bảo vệ. Người phụ nữ già nhất, 69 tuổi, được cảnh sát giải thoát sau đó.

Người sáng lập ra tổ chức Freedom Charity cho biết, từ sau vụ này, có nhiều cuộc gọi tới hơn nhờ giúp đỡ. Theo bà, vụ ba người phụ nữ bị bắt này chỉ mới là phần nổi của tảng băng. Một số tổ chức khác và Bộ Nội vụ cũng có nhận xét như vậy. Một dự luật về tình trạng nô lệ sẽ được chính phủ trình lên Nghị viện. Dự luật này nhằm phạt tù chung thân những người phạm tội bắt người làm nô lệ.

Sida, dịch bệnh luôn gây chết người

Tuần tới, vào ngày 1/12 là ngày thế giới phòng bệnh sida, báo La Croix quan tâm đến căn bệnh này qua bài viết : « Sida, một dịch bệnh luôn gây tử vong ». Đây sẽ là dịp để cập nhật lại những thông tin liên quan về căn bệnh thế kỷ.

Năm ngoái, trên toàn thế giới, có 35 triệu người nhiễm HIV, theo nguồn tin từ cơ quan Onusida. Vùng có nhiều người mắc bệnh nhất là khu Châu Phi cận Sahara với 25 triệu bệnh nhân. Cũng trong năm 2012, 2,3 triệu người mới nhiễm bệnh, trong đó có 260 000 trẻ em. Căn bệnh này vẫn được xem là chết người nhất thế giới : 1,6 triệu người đã bị tử vong vào năm ngoái.

Tại Pháp, vào năm 2011, khoảng 6100 người bị phát hiện dương tính với vi rút HIV, một con số khá ổn định từ năm 2007 trở lại đây. Tổng số, người ta ước tính có khoảng 150 000 người sống với HIV, trong đó, từ 20 000 đến 30 000 không biết mình đã mắc bệnh.

Trong những năm gần đây, các loại thuốc chữa trị căn bệnh này cũng phát triển mạnh. Năm 2012, có đến 9,7 triệu người trên thế giới được chữa trị kháng vi rút, trong khi con số này chỉ là 8,1 triệu người vào năm 2011 và 1,3 triệu vào năm 2001.

Theo một chuyên gia được tờ La Croix trích dẫn, có 16 triệu người bệnh chưa được chữa trị. Điều đó cho thấy một nhu cầu cấp bách lớn. Ông nhận xét, đầu tư ngày hôm nay vào việc chữa trị tức là phương tiện để tránh những ca lây nhiễm mới và tiết kiệm được nhiều về lâu dài.

Trong tương lai, cần tìm kiếm các nguồn tài trợ mới. Hiện nay, phân nửa tài trợ cho việc chữa trị căn bệnh này là từ các nước có thu nhập thấp hoặc trung bình, nơi mà đa phần người bệnh tập trung tại đó. Nửa phần còn lại đến từ các nước giàu. Trong các quốc gia đó, Hoa Kỳ đóng góp nhiều nhất.

Pháp : Côn trùng được bán trong siêu thị

Liên quan đến thời sự tại Pháp, báo Aujourd’hui en France đăng bài : « Côn trùng được bán ở siêu thị ».
Tờ báo cho biết, côn trùng như sâu bọ, ấu trùng, dế được chế biến làm thức ăn . Chúng được sấy khô và đóng gói làm thức ăn khai vị… Để kích thích người mua, tại siêu thị, một số nhân viên bán hàng đã cho khách hàng ăn thử trước khi mua hàng.

Nhà sản xuất đã chế biến các côn trùng này sao cho phù hợp với gu ăn uống của người Pháp. Một chuyên gia nhận xét, khách hàng rất hiếu kỳ, nhưng cũng rất cẩn trọng. Họ chỉ mua một gói để về nhà ăn thử. Điều đó là hoàn toàn dễ hiểu, vì đây là một mặt hàng mới. Nhưng giá cũng không phải rẻ, phải chi 6,9 euro cho một gói 17g chứa khoảng 50 con con trùng đã được chế biến và tẩm gia vị.